هدفاصلی از ازدواج و والاترین فلسفه آن،دست یابی به آرامش روان زن و مرداست. "انرژیِی" كه موتور آرامش را به حركت در می‌آوردو سبب خوشبختیمیشود، چیست؟
اوّلاً: شكی نیست كه آرامش خاطر و آسایش روِانِ همسران زمانی به شایستگی فراهممیگردد كه ارتباط متقابل ایشان بر پای محبت و عطوفت و مهربانی و گذشتاستوار باشد.
ثانیاً: رسیدن به ساحل آرام زندگی و بهره مند شدن از سرچشمه آرامش روان، انتخابهمسری است همدل؛ همراهی است هم اندیش؛ هم اندیشه‌ای است خداجو؛ خداجوییاست حقیقت گو و صبور، و صبوری است كه وجود آرامش بخشش آمیزه‌ای است از مهرو محبت، عطوفت و منطق و استواری.(1)
ازاین رو خدا در سوره روم (2) پس از بیان حقیقت واحد جوهری زن و مرد و هدفاصلی از ازدواج، جمل? "وَِ جَعل بینكم مودة و رحمة" مودت و رحمت را عاملاصلی پیوندبیان می‌كند ك در كانون خانواده باعث ایجاد احساس آرامش واستواری آنمی‌گردد.
مفهوم مودت و رحمت و تفاوت آن دو:
مودت،عشق و علاقه قلبی است كه ابتدا باید در مرد و زن به وجود آید تا پیوندزناشویی تحقق پیدا كند، پس تداوم و استمرار داشته باشد تا عامل و انگیزهآرامش خاطر و احساس خوشبختی پدیدار شود.
امارحمت امری یك جانبه و ایثارگرایانه است، یعنی هر گاه هر یك از زن و مرددچار ضعف و نقص یا مشكلی شدند همسرش باید مشكل و احساس درونی او را درككند و ایثارگرانه به كمك او بشتابد ، یا اگر خطا و اشتباهی را مرتكب شد،به جای تنبیه و انتقام‌جویی، با روحی رحمت و عفو و اغماض برخورد نماید تاهدف و فلسفه ازدواج تحقق پیدا كند.
بهباور برخی روان شناسان، غالب كشاكش‌های خانوادگی، سردی‌ها و خانهگریزیها، بدزبانی ها و جدایی‌ها به دلیل نبود جاذبه الهی یعنی مودت ورحمت و شفقت و بهره‌مندی از آرامش روانی است. حتی ریشه بسیاری از اختلالاترفتاری و كژروی‌های اجتماعی مثل اعتیاد به سیگار و الكلو مواد مخدر در بینبرخی زنان و مردان متأهل را می توان در ناامنی روانی و فقر عاطفی بینهمسران جستجو كرد. (3 )
راه‌های تحكیم مودت:
چه كنیم تا پیوند و صمیمیت و نشاط روحی و شفقت میان زن و شوهر استمرار یابد و جاذبه الهی مودت، عمیق و ریشه دار گردد؟
در پاسخ این سئوال اگر چه محققان توصیه‌های فراوانی بیان كرده اند، اما مهم‌ترین راه های ان به اختصار ذكر می‌شود:
1 - گذشت و اغماض:
ازمیان توصیه هایی كه اسلام به زن و شوهر كرده، گذشت و اغماض هر یك ازلغزشها و كج خلقی‌های دیگری و چشم‌پوشی و نادیده گرفتن اشتباهات و خطاهاییكدیگر در درجه اوّل قرار دارد.
2 - به بهترین نامی كه او دوست دارد صدایش كند.
اسلامیمیخواهد همواره تنور عشق و محبت و صفا و صمیمیت میان زن و شوهر گرم باشد،از این رو توصیه می‌كند با واژه ها و نامی یكدیگر را صدا كنند كه همسرخیلی خوش دارد، مثلاً عزیزم. هر یك از زن و شوهر باید همسر خود را به نامىصدا كند كه بیشتر دوست دارد. پیامبر اكرم(ص) می‌فرماید: «سه چیز است كهدوستى مسلمان را با مسلمان دیگر، خالص می‌كند: 1ـ هنگامى كه او را ملاقاتمى كند، با خوش رویى با وى برخورد نماید.2ـ زمانى كه خواست كنارش بنشیند،براى او جا باز كند.3ـ به بهترین نامى كه دوست دارد، او را صدا زند»(4)
3 - سلام كردن:
زنو شوهر در سلام گفتن به همدیگر پیشی بگیرند. هنگام وارد شدن به خانه باصدای بلند و با خوش رویی، و نشاط و محبت آمیز سلام بگوید و موقع بیرونرفتن از خانه، با همان كیفیت خداحافظی كند، حتی هنگامی كه از خواب بیدارمیشوند، به همدیگر سلام كنند.
امام صادق(ع) می‌فرماید: «وقتى شوهر به خانه وارد مى شود، باید به خانواده اش سلام كند و او را از آمدنش مطّلع سازد».[5)
4- پیشواز و بدرقه رفتن:
لازماست كه زن هنگام بیرون رفتن شوهر او را بدرقه كند و مرد با نشاط با همسرشخداحافظی نماید. موقع داخل شدن به خانه به استقبال شوهرش رود و اگر چیزیخریده، از دستش بگیرد وخدا قوّتی به او بدهد. شوهر نیزخسته نباشید بگوید وخدا قوّتی به همسرش بدهد و از كارها و زحماتش تقدیر وتشكر كند.
روزی مردی خدمت پیامبر اسلام (ص) آمد و عرض كرد:
همسریدارم كه هرگاه وارد خانه می‌شوم، به استقبال من می‌آید و چون خارج می‌شوم،بدرقه‌ام می كند. هنگامی كه مرا ناراحت ببیند می‌گوید: اگر برای مخارجزندگی ناراحتی، بدان كه خدا روزی ما را تضمین كرده، پس بی‌جهت غصه نخور،اگر برای آخرت ناراحتی، خدا غصه‌ات را زیادتر كند.
پیامبر(ص) فرمود: " خداوند روی زمین كارگزارانی دارد و همسر شما یكی از عاملان وكارگزاران خدا روی زمین است. خداوند به خاطر زن استقبال و بدرقه وحرفهایش، نصف پاداش شهدا را به او عنایت می‌كند."(6)
5 - سخن محبت آمیز هنگام تندی و خشونت:
گفتگوو سئوال و پاسخ زن و شوهر باید مؤدبانه، محبت آمیز و صمیمی باشد و دربرابر كلمات تند و خشنی كه گاه از همسر خود می‌شنود، متانت، حوصله وبزرگواری نشان دهد تا صحنه نزاع به مجلس شوخی، و میدان رزم و ستیز به مجلسبزم تبدیل شود.
مؤثرتر از كلمات و واژه‌ها برای ایجاد محبت و نفرت، آهنگ صدا، حركات دست و چشمو ابرو و سایر اعضا یا سكوت‌های به جا و طرز نگاه كردن به همسر است.
6 - نظافت و تمیزی شوهران:
اسلامبرای دلگرم شدن زنان به زندگی و جلب محبت آنان به مردان توصیه می‌كند كهلباس و سر و وضع خود راتمیز و اصلاح كنند؛ مسواك بزنند و آراسته و پاكیزهباشند تا زنان شان به نامحرم تمایل پیدا نكنند.
پیامبراكرم(ص) در دنباله این حدیث می‌فرماید: "گروهی از مردان بنی‌اسرائیل چنیننكردند، در نتیجه زنان‌شان ازآنان دلسرد شدند و با گرایش به نامحرم به زنارو آوردند."(7)
7 - آرایش و پیرایش زنان برای شوهران:
اسلامبه زنان توصیه می كند كه خود را برای همسران در منزلزینت و آرایش كنید وبا لباس و آرایش در زیباترین چهره و قیافه نزد شوهران جلوه‌گری نمایید تاهمسرانتان به زنان نامحرم دل نبندند. نیز بانوان را از ظاهر كردن آرایش وپیرایششان نزد نامحرم نهی كرده است. امام صادق (ع) فرمود: "سزاوار نیستكه زن هیچ گاه، حتی در پیری و كهنسالی، بدن خود را بدون زینت گذارد، اگرچه با آویزان كردن گردن بندی باشد، چنان كه سزاوار نیست كه (چشم و ابرو ) دست آنان بدون رنگ باشد". (8)
8 - تهیه هدیه و سوغات:
زنو شوهر لازم است به بهانه های مختلف زمین? فراهم كردن خوشحالی همدیگر رافراهم سازند، مثلاً درسالگرد تولد، ازدواج ، یا اعیاد مذهبی و هنگامبازگشت از سفر با تهیه هدایا و سوغات اسباب خوشحالی همدیگر را فراهم كنند.
9 - عیب پوشی و رازداری :
یكیاز ویژگی‌های همسران شایسته و وفادار، رازداری است. زن و شوهر باید حافظاسرار یكدیگر باشند، چنان كه قرآن می‌فرماید "لباس"(9) یكدیگر باشند و عیبها و ضعف‌ها و كمبودهای زندگی را برای دیگران اگر چه نزدیك‌ترین فرد باشدنقل نكنند. بدانند افشای عیب و اسرار همسر خیانت تلقی می‌گردد.
خداوندیكی از همسران پیامبر(ص) را به خاطر افشای سرّ همسرش مورد نكوهش و ملامتقرار می دهد و در صورت تكرار وی را به طلاق تهدید می‌كند.(10)
10 - اظهار محبت‌ها و دوستی‌ها :
زنو شوهر باید بدانند كه روی كره زمین نزدیك‌تر از همسرش كسی نیست، پس اگرسعادت و خوشبختی می‌خواهند، لذت و صفای زندگی می‌طلبند، غمخوار و دلسوزیكدیگر باشند و محبت ها را از درون دل خود به زبان جاری كنن و محبت وعلاقه قلبی خود راابراز نمایند.
اظهار محبت؛ امام صادق(ع) می‌فرماید: « وقتى كسى را دوست داری، به او بگو، كه این كار موجب ثبات بیشتر محبت بین شما خواهد بود».[11]
محبتقلبى هر چند لازم است اما كافى نیست. براى انس و الفت بیشتر باید محبت رااظهار كرد. پیامبر اكرم(ص) می‌فرماید: «سخن مرد كه به همسرش می‌گوید: واقعاً تو را دوست دارم، هرگز از قلبش خارج نخواهد شد».[12)
اگر از غذا پختن تعریف شود و تشكر و تقدیر به عمل آید، بر محبت مى افزاید.
11ـاحسان كردن: از آن كه انسان بنده احسان است، یكى از شیوه هاى تحكیم روابطحسنه و ایجاد الفت احسان كردن به همسر می‌باشد كمك به همسر در كارهاى خانهیك نوع احسان است و محبت را بیشتر می‌كند. یكى از مصادیق احسان، هدیه دادناست. امام باقر(ع) می‌فرماید: «برای یكدیگر هدیه ببرید كه هدیه بردن كنیهها را از دل ها بیرون مى برد و انتقام و دشمنى و كینه توزى را بر طرف مىسازد».[13]
زن و شوهر سعی كنند در ولادت ها و سالگرد ازدواج و هفته زن و در بازگشت از مسافرت ها هدیه ای تقویم همدیگر نمایند.
12- خوش رویی؛ امام علی(ع) می‌فرماید: «خوش رویى ریسمان مهر و مودّت است».[14]
چون شكفته باشد در این انجمن كه صبح تسخیر كرده روى زمین را بنوشخند
13- به اسم خوب صدا زدن:
14ـ احترام به پدر و مادر و خواهر و برادر همسر و توصیه به احسان به آنان در ازدیاد محبت مؤثر است.
